بانداژ
براي نگهداري پانسمان روي زخم از باند استفاده مي‏شود. اين عمل را باندپيچي يا بانداژ مي‏گويند .
انواع باند :
باند نواري :
باند سه گوش:
باند كراواتي : ( Cravat ) :
باندكشي:
اصول كلي در بانداژ :
•جهت باندپيچي  ، هميشه مصدوم را در وضعيت نشسته يا خوابيده قرار داده و خودتان نيز در مقابل او قرار گيريد.
• قبل از باندپيچي ابتدا عضو مورد نظر را در وضعيت مناسب قرار داده ، سپس باندپيچي كنيد. مثلاً در شكستگي استخوان بازو و ساعد بايد بازو با ساعد را در حالت قائمه ( 90 درجه) قرار داده ، سپس باندپيچي صورت گيرد. اگر از اول آن را به شكل مستقيم و افقي باندپيچي كنيد و پس از خاتمه كار آن را به صورت قائمه درآوريد ، اختلال در گردش خون ساعد و دست و عوارض جدي ايجاد مي‏شود.

• تمام قسمت‏هاي پانسمان را با باند بپوشانيد.
•نبايد باندپيچي آنچنان محكم بسته شود كه جريان خون در عضو مختل شود.  بايد تا حدي بسته شود كه پانسمان جابجا نشود. هميشه از بيمار سوال كنيد كه تا چه حد فشار باند را به راحتي تحمل مي‏كند.

•نبايد پانسمان را آنچنان شل بست كه پانسمان را ثابت ننموده و خونريزي متوقف نشود.

•در باندپيچي دست و پا ، نوك انگشتان آزاد بمانند تا بتوان نحوه گردش خون را ارزيابي كرد.

•تمام قسمت‏هاي پانسمان را با باند بپوشانيد.

•در باندپيچي دست و پا بهتر است شروع بانداژ از قسمتهاي باريك به پهن باشد تا بانداژ از استحكام كافي برخوردار باشد و از قسمتهاي انتهايي به طرف بالا بانداژ گردد تا خون در اندام باندپيچي شده تجمع نيابد.

•اگر منظور و هدف باندپيچي قطع خونريزي است، بايد محل گرة باندپيچي روي پانسمان باشد و در شرايط ديگر روي قسمت سالم نيز مي‏توان گره زد.

•قبل از باندپيچي دستبند و بازوبند را بايد خارج كرد. به دليل بروز ورم بعدي ممكن است اين اجسام گردش خون را مختل نمايند.

•جهت مهار خونريزي مي‏توانيد از باندپيچي فشاري استفاده كنيد. در اين شرايط از تعدادي گاز فشرده مي‏توانيد استفاده كنيد.

•پس از اتمام باندپيچي ، انتهاي باند را با گره ، سنجاق قفلي و يا چسب ثابت نماييد .

•حتي‏الامكان از مصرف باندكشي روي زخم‏ها خودداري شود. چون امكان وارد آمدن فشار كنترل نشده به عروق و قطع جريان خون وجود دارد.

•در باندپيچي نواري ، هر حلقه بايد دو سوم حلقة ماقبل خود را بپوشاند.

•روزانه چند بار باندپيچي را كنترل كنيد. ممكن است بر اثر ازدياد ورم عضو، باندپيچي تنگ و سفت شده باشد.

• هرگز زخم را به طور مستقيم باندپيچي نكنيد. ابتدا روي زخم گاز استريل قرار داده و پانسمان كرده، سپس باندپيچي كنيد.

•هرگز روي برجستگي‏هاي استخوان گره نزنيد و باند را بر نگردانيد. امكان باز شدن و لغزيدن گره و باندپيچي وجود دارد.
•رنگ پريدگي و يا سياه شدن پوست اطراف بانداژ ، سرد شدن و احساس گزگز و مور مور و درد در پايين ناحية باندپيچي نشان دهندة سفت بودن باندپيچي بوده و بايد فوراً باندپيچي را باز كرده و مجدداً بانداژ نمائيد .

•وضعيت گردش خون را ارزيابي كنيد. براي اين كار ابتدا يكي از ناخن‏‏هاي اندام باندپيچي شده را فشار داده تا كاملاً سفيد شود. وقتي فشار را قطع مي‏كنيد، زير ناخن بايد سريعاً به رنگ صورتي درآيد. اين موضوع نشانگر كفايت گردش خون است. اگر ناخن‏ها سفيد يا آبي باقي مانده و يا انگشتان به صورت غيرعادي سرد باقي بمانند ، نشانگر سفت بودن باندپيچي است و بايد باز شود. اگر در اندام آسيب ديده نتوان نبض‏ها را حس كرد، انسداد توسط باندپيچي مطرح است.

منبع:سایت سازمان امدادونجات