رعایت نکات ایمنی از سوی تمام امدادگران و نجات گران مستقر در پست های امداد و نجات نوروزی برای انجام عملیات امداد، نجات، رهاسازی، اسکان و تغذیه اضطراری، کاهش و مقابله با خطرات احتمالی در جاده ها ضروری است.

امدادگران و نجات گران جمعیت هلال احمر در تعطیلات نوروزی با 17 فروند بالگرد، 447 پایگاه ثابت و 784 پست موقت و سیار در سراسر کشور، یکهزار و 150 دستگاه آمبولانس امدادی، 361 دستگاه خودروی نجات، 202 دستگاه خودروی ویژه عملیات امداد و نجات، یکهزار و 301 دستگاه خودروی عملیاتی سبک و سنگین، 11 دستگاه خودروی فرماندهی ارتباطات و 125 موتور سیکلت آمبولانس در تعطیلات نوروزی جمعیت هلال احمر در سراسر کشور خدمات امداد و نجات را هنگام وقوع حوادث و سوانح احتمالی مدیریت و پشتیبانی می کنند.

این فرشتگان نجات برای عملیات موفق امدادی و مدیریت صحنه آسیب چگونه باید خطرات احتمالی را تشخیص دهند و چگونه از خود در مقابل خطرات احتمالی در مدیریت حوادث، سوانح و بحران ها محافظت کنند؟

** انواع خطرات در حوادث و سوانح:

بی توجهی فردی، تهدیدهای محیطی، تهدیدهای انسانی، استرس های روحی، روانی و جسمانی از مهم ترین خطرات در مدیریت صحنه آسیب هستند.

**حفظ آرامش و خونسردی از ارکان اصلی مدیریت حوادث و سوانح

- به منظور عملکرد مناسب هنگام مواجهه با حوادث هولناک یا حوادث تهدیدکننده حیات، حفظ آرامش بسیار اهمیت دارد.

- امدادگران و نجاتگران مستقر در پست های امداد و نجات در تمام مراحل عملیات جستجو، نجات و امداد باید آرام باشند و به عنوان عضوی از گروه های مراقبت امدادی مسوولانه عمل کنند.

- اگر چه عواطف شخصی امدادگر باید تحت کنترل باشد اما واکنش های وی به وضعیت موجود احساساتی طبیعی است.

** سازگاری روانی با محیط و نوع سانحه می تواند گره گشای عملیات امداد و نجات باشد .

- در برخورد با مرگ (فردی یا گروهی) درگیر شدن با افکار، درک و تطابق با مرگ نه تنها اهمیت دارد، بلکه قسمتی از ارایه مراقبت امدادی و روانشناختی سوگ است.

- خشم مرحله ای از سوگ است و شما ممکن است هدف این خشم از سوی حادثه دیدگان باشید، نباید خشم را یک حمله شخصی در نظر بگیرید.

- اگر دریافتید که هدف خشم قرار دارید، ابتدا اطمینان یابید که در وضعیت امنی قرار دارید ، تحمل کنید و حالت دفاعی نگیرید.

- اگر احتمال آشفتگی عاطفی فرد مصدوم منجر به اهانت جسمانی وی به شما می شود به آرامی عقب نشینی کنید.

- تشویق بیمار به بیان دردها و ترسهایش برای آغاز فرایند تطبیق با درد و پذیرش مراقبت های پزشکی مفید است.

- در برخورد با بیمار افسرده، برای درمان و انتقال، مهربان و حمایت کننده باشید و قضاوت نکنید.

- به بیمار بگویید که قصد رسیدگی و رفع نیازهای او را دارید، تا گیج تر نشود و اضطراب و سایر احساسات حاصل از درماندگیش کاهش یابد.

- از اظهار نظرهای غم انگیز و بی رحمانه اجتناب کنید.

- بدون وارد کردن ضربه بیشتر به بیمار و دادن اطلاعات غیر ضروری یا غیر قابل درک با او صادق باشید.

- در وضعیت های حاد طبی، جملات انتقال دهنده حس اعتماد و امیدواری، بیمار را برای انجام مراقبت های پزشکی آماده می سازد.

- از یک حالت صدای حرفه ای استفاده کنید و نزاکت توام با توجه صادقانه و عملکردی موثر را از خود نشان دهید.

- به سنت ها و خواسته های مذهبی بیمار هم می بایست احترام گذاشت. (استفاده از دارو یا محصولات جزئی).

- در صورت وقوع مرگ، جسد را با احترام و وقار جابجا کنید، حتی الامکان روی جسد پوشیده باشد.

- لازم نیست نیازهای گوناگون فرهنگی بیماران و خانواده هایشان را دریابید.

- هنگام صحبت و ارجاع بیمار به بیمارستان، سعی کنید از واژه های مناسب استفاده کنید.

**ایمنی و محافظت شخصی در صحنه:

* آمبولانس:

- حادثه دوم در صحنه، مراقبت های پزشکی اورژانس را به تاخیر می اندازد و ممکن است منجر به آسیب غیرضروری یا مرگ شود.

- تصادف دوم ممکن است باعث آسیب به آمبولانس و صدمه به خودتان یا بیمار شود.

- قرار دادن ابزارهای هشدار دهنده مناسب در فاصله کافی از صحنه حادثه ضروری است.

- توقف آمبولانس در فاصله مطمئن و مناسب از صحنه حادثه و پایداری خودرو مهم است.

- استفاده از نشانه ها یا لباس های شبرنگ در شب و تامین نور فراوان فراموش نشود.

بیماری های مسری:

- تلقیح واکسن، استفاده از تکنیک های حفاظتی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های مسری ضروری است.

- اطمینان از عاری بودن یک فرد از یک بیماری مسری غیر ممکن است، حتی اگر وی سالم به نظر برسد.

- فرض کنیم تمام بیماران دارای آلودگی هستند لذا پیش بینی های لازم بکار گرفته شوند.

- از مدلهای انتقال بیماری: خون یا مایعات ترشحی، آلودگی سطحی، فرو رفتن سوزن در دست، آلودگی دهانی

- پیشگیری اولیه شامل: شستشوی دستها، پوشیدن دستکش و محافظ چشم، گان ها و ماسک ها

- شما نمی توانید از ارائه مراقبت به یک بیمار مشکوک به داشتن یک بیماری قابل انتقال خودداری کنید.

- پاشیده شدن خون بیمار به درون چشمها یا دهان یا به درون یک زخم یا بریدگی را جدی بگیرید.

- شیشه های شکسته در یک تصادف اتومبیل ممکن است دستکش یا پوست شما را سوراخ کند.

- در راه رفتن به صحنه، اطمینان یابید که تمام تجهیزات ضروری، در دسترس هستند.

- هنگام رسیدن، تجهیزات مناسب را انتخاب کنید.

- بین مراقبت از بیماران متعدد، دستکش ها را تعویض کنید و دستها را بشوئید.

- درمان را برای آماده کردن و استفاده از وسائل حفاظت شخصی به تاخیر نیندازید.

- در صورت وجود آسیب های متعدد و مقادیر قابل توجهی خون در صحنه، تعداد افراد درگیر در مراقبت بیمار را محدود کنید.

** خطرات در صحنه/ مواد خطرناک:

- مواد خطرناک موادی هستند که ممکن است موجب آسیب فردی یا خسارات مالی شوند و بر اساس میزان سمی بودنشان طبقه بندی می شوند.

- بدون احتیاط وارد منطقه ای نشوید و خود را در معرض خطر قرار ندهید.

- تا قبل از خارج کردن بیماران از صحنه یا بی خطر بودن صحنه برای ورود به آن، نباید اقدام به مراقبت از بیماران کنید.

- امنیت شما مهم ترین نکته هنگام یک حادثه ناشی از مواد خطرناک است.

- ساماندهی مراقبت های اورژانس را هر چه زودتر به محض تعیین مواد خطرناک آغاز کنید.

خطوط پرفشار برق:

- نباید خطوط پرفشاری که بر روی زمین افتاده اند را لمس کنید.

- منطقه اطراف خطوط پر فشار پایین افتاده را محدود و محصور کنید.

- جرقه های قابل رویت همیشه در سیم های باردار وجود ندارند.

- فقط در صورت داشتن تجهیزات و وسایل ایمنی مخصوص به منطقه خطر وارد شوید.

صاعقه:

- صاعقه ممکن است در صورتی که شرایط مناسب وجود داشته باشد در یک محل تکرار شود.

- جریان الکتریکی در طول زمین تخلیه می شود و مسیری را که هدایت پذیری بیشتری دارد در پیش می گیرد.

- از جوی های آب، مناطق مرطوب، فرو رفتگی های کوچک و طناب های خیس دوری کنید.

- در صورت امکان عملیات نجات را تا هنگام عبور توفان متوقف کنید.

- خود را به کوچک ترین هدف ممکن برای اصابت مستقیم با جریان زمینی تبدیل کنید.

- از بیرون زدگی های سطح زمین مثل یک درخت منفرد دور بمانید.

- تمام تجهیزات، به ویژه اشیای فلزی را که از بالای بدن شما بیرون می زند به زمین بگذارید.

- خود را به حالت کمی خمیده قرار دهید و یک شی غیر رسانا زیر پاهای خود قرار دهید.

- در صورت امکان به داخل ماشین یا آمبولانس بروید.

آتش سوزی:

- دود، کمبود اکسیژن، درجه حرارت بالای اشیا، گازهای سمی و فرو ریختن آوار از خطرات مهم محسوب می شوند.

- کاهش اکسیژن می تواند تنفس را دچار مشکل کند.

- تنفس هوای داغ می تواند باعث آسیب به دستگاه تنفس شود.

- در آتش سوزی امکان فرو ریختن آوار وجود دارد.

- هرگز به درون یک ساختمان سوخته وارد نشوید مگر آنکه از عدم خطرات احتمالی مطمئن باشید.

- سوخت وسایل نقلیه یک خودرو تصادفی می تواند عامل آتش سوزی مهیبی باشد.

- اگر سوخت در حال نشت است یا بوی آنرا استشمام می کنید، هماهنگی لازم را انجام دهید.

- از بکار بردن اکسیژن در نزدیکی اتومبیلی که دود از آن خارج می شود، نیمه سوخته است یا بنزین آن نشت می کند، خودداری کنید.

**موقعیت های توام با خشونت:

- در اغتشاشات، مشاجرات خانوادگی، صحنه های جنایی، پرسنل امدادی در معرض خطرات جانی قرار دارند.

- در صحنه های پر خطر، تا قبل از ورود نیروی انتظامی، قبل از شروع درمان خود را از صحنه کنار بکشید و منتظر ماموران بمانید.

- قبل از ورود به صحنه، مطمئن شوید امنیت برقرار است.

- در وضعیت های گروگانگیری یا آشوب، در مقابل اشیای پرتاب شدنی مثل بطری و سنگ خود را حفاظت کنید.

- ایمنی شخصی شما بیشترین اهمیت را دارد. بنابراین نباید در وضعیت هایی قرار بگیرید که زندگی یا امنیت شما را به خطر می اندازد.

- هرگز به محیط های بی ثبات وارد نشوید. (تیراندازی، نزاع، گروگانگیری، آشوب)

** نقش، وظایف و جایگاه امدادگر در جمعیت هلال احمر:

1- رسیدگی سریع و مناسب به مصدومین موجود در صحنه آسیب

2- حفاظت از سلامت خود

3- حفاظت و ایمنی صحنه آسیب

4- درخواست کمک از اورژانس، آتش نشانی، پلیس و نظایر آن

5- مشارکت در عملیات جستجو و نجات

6- دستیابی به مصدوم و رهاسازی

7- انجام ارزیابی مصدوم و سانحه

8- اجرای کمک های اولیه و اقدامات ضروری

9- در صورت لزوم انتقال مصدوم

10- هدایت اطرافیان و نظاره گران به انجام اقدامات ضروری

11- کنترل فعالیت ها و اقدامات اطرافیان و نظاره گران صحنه آسیب

12- در صورت لزوم کمک به سایر نیروهای امدادی

13- مکتوب سازی اقدامات و مراقبت ها

14- اطلاع رسانی

15- حمایت روانی از آسیب دیدگان

16- پشتیبانی عملیات

17- ارتقای سطح معلومات و مهارت های خود و اطرافیان

**خصوصیات امدادگر:

1- داشتن اطلاعات کافی و مهارت های لازم

2- حفظ خونسردی در صحنه آسیب و مواجهه با مصدومین

3- سرعت عمل در کار

4- داشتن ابتکار عمل

5- تسلی بخشیدن به مصدومین و حمایت روانی آنها

6- رعایت فرهنگ منطقه و پایبندی به اصول مذهبی و ارزشها

7- شناخت محدوده فعالیت خود و عدم دخالت در امور پزشکی

8- آراسته بودن ظاهر و برخورد مناسب

** نکاتی چند در عملیات نجات:

1- خونسردی کامل داشته و از صحنه آسیب نترسید.

2- از افرادی که مکان حادثه را می شناسند، دقیقا مشخصات افرادی را که در محل سکونت یا کار می کرده اند را سوال کنید.

3- با توجه به شناخت توان نیروهای امدادگر از آنها به تناسب استفاده کنید.

4- با سرعت عمل از حداقل زمان حداکثر استفاده را نمایید.

5- از کمترین امکانات و تجهیزات بهره وری کنید.

6- به ترتیب افراد مصدوم را خارج کنید: کودکان، افراد سالمند، بانوان و در پایان آقایان.

7- با توجه به شکل وقوع حادثه نوع عملیات را تعیین کنید.

8- سیستم آب، برق و گازرسانی را سریع قطع کنید.

9- برحسب نوع آتش از خاموش کننده ها استفاده کنید.

** قوانین و مقررات امداد و نجات:

1- بلافاصله پس از اعلام خبر حادثه باید به سرعت جعبه داروها ،کیف احیا، اکسیژن، بی سیم، دستگاه دفیبریلاتور، ست سبک وسنگین و...را آماده و با ماشین یا بالگرد در محل حادثه حاضر شوید.

2- امدادگران باید در وضعیت جسمانی و روانی مناسب باشند. لباس فرم، دستکش و کلاه ایمنی پوشیده باشند این موارد در معرفی امدادگر و همچنین پیشگیری از خطرات بهداشتی دارای اهمیت است.

3- از امدادگران بخواهید دست به اقدامات عجولانه نزنند، به روش STOP صحنه را مدیریت کنید،این روش عبارت است از:

(ایست): نخستین اقدام توقف چند لحظه ای عملیات است.

(فکر کنید): درباره شرایط بوجود آمده، ابعاد آن، خسارات، تلفات و نظایر آن فکر کنید.

(مشاهده کنید): نحوه کاهش آسیب را بررسی کنید.

(برنامه ریزی کنید): جهت انجام عملیات و اقدامات برنامه ریزی و وسایل مورد نیاز را مشخص کنید.

4- شروع اقدامات و ارایه کمک های اولیه. نکته حایز اهمیت اینکه قبل از اقدام به هر کاری جهت لمس مصدوم هوشیار از او کسب اجازه کنید.

5- برقراری ارتباط صحیح با مصدوم و اطرافیانش:

- ارتباط کلامی: عکس العمل مصدوم و اطرافیانش در ارتباط با شیوه رفتاری امدادگران است. اگر امدادگر مضطرب باشد سطح اضطراب را بالا می برد. تماس چشمی، حالت چهره و لمس از مهم ترین راه های برقراری ارتباط غیر کلامی است.

- ارتباط کلامی: بیشترین ارتباط از این طریق است. تند صحبت کردن و لحن صدا می تواند نشانه ای از استرس بالا باشد، پس یک توضیح کوتاه و آرام بسیار موثرتر است.

- امدادگر باید مراحل استرس را بداند. این مراحل در مصدوم در حال مرگ دیده می شودو شامل: مرحله انکار (نه من!)، مرحله عصبانیت (چرا من؟)، مرحله چانه زنی(باشد،اما....)، مرحله افسردگی ( آه....)، مرحله پذیرش واقعیت (باشد....) است.

امدادگر باید کمک کند تا مصدوم احساساتش را بیان کند و مراحل استرس را طی کند. اگر مصدوم فوت شد به اطرافیانش اجازه دهد متوفی را ببینند مگر اینکه او به شدت آسیب دیده و ظاهر نامناسبی پیدا کرده باشد.

6- مکتوب سازی اقدامات: گزارش گروه باید شفاف، خلاصه، مشخص و همسو با اهداف باشد و تمام موارد شامل: شرایط اولیه مصدوم، تشریح آسیب های او، علایم حیاتی پس از انجام اقدامات، درمان وکمک های ارایه شده، سازمان یا افرادی که کمک ارائه کرده اند و.....را ذکر کنید.

7- واگذاری مصدوم به اورژانس یا پزشک

8- شستشوی دست ها پس از انجام اقدامات موثرترین راه پیشگیری از ابتلا به بیماری های عفونی است.

باید دستها را با آب و صابون به مدت 10 ثانیه به یکدیگر بمالید سپس زیر ناخن ها و خراش های پوست را کاملا تمیز و با آب روان شستشو دهید.

** توصیه هایی برای نجاتگران:

1- در هر شرایطی آمادگی جسمانی خود را حفظ کنید.

2- با فکر عمل کنید زیرا فکر اولین ابزار بقای شما است.

3- قبل از ماموریت تخصص های ضروری را بیاموزید.

4- آنچه را آموخته اید تکرار کنید تا ایمنی خود و دیگران را تضمین کنید.

5- از تجارب مثبت و منفی خود و دیگران بهره برداری کنید.

6- هنگام عملیات با وجدان باشید و همیشه به روز عمل کنید.

7- مثبت و امیدوار باشید و به عنوان یک داوطلب یک الگو باشید.

8- هدف شما در جهت کمک به مصدوم و بهترین جمله ای که بیان نمایید این است که من آماده ام چه کاری باید انجام بدهم.
منبع:خبرگزاری ایرنا